Εισαγωγή
Η ακμή είναι μια φλεγμονώδης πάθηση των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος που όταν δεν θεραπευτεί εμποδίζει την ομαλή επούλωση της συγκεκριμένης περιοχής. Αυτό οφείλεται στο σημαντικό ρολό που διαδραματίζει στην επούλωση του δέρματος ο τριχοσμηγματογόνος θύλακας, που όταν φλεγμαίνει δεν λειτουργεί σωστά.
Μετά τη φλεγμονή η επούλωση είναι είτε ανεπαρκής, είτε υπερβολική και καταλήγει στην αύξηση ή την απώλεια δερματικού ιστού.
Όταν η φλεγμονή είναι ήπια, οι υπολειπόμενες βλάβες μπορεί να είναι μόνο ερυθήματα ή μελαγχρώσεις, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να είναι βαρύτερης μορφής, οπότε οι υπολειπόμενες βλάβες μπορεί να είναι ουλές ήπιες έως πολύ σοβαρές και μπορεί να εντοπίζονται στο πρόσωπο, στο λαιμό, στους ώμους, στο στήθος και στην πλάτη.
Πρόληψη εμφάνισης ουλών ακμής
Τα άτομα που πάσχουν από ακμή για να αποφύγουν την εμφάνιση ουλών ακμής πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην έγκαιρη αντιμετώπιση της ακμής με την ανάλογη ιατροφαρμακευτική αγωγή (ρετινόλη, τετρακυκλίνες, ισοτρετινοινη, αντισυλληπτικά χάπια, χρήση laser) Με την έγκαιρη και εξατομικευμένη αντιμετώπιση της ακμής, μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης ουλών, ενώ εάν το άτομο αποφεύγει τη δακτυλική επαφή στα σημεία των βλαβών της ακμής, εμποδίζεται η εξάπλωση των βλαβών και η διόγκωση αυτών που ήδη υπάρχουν.
Οι ουλές ακμής είναι στην πλειοψηφία τους ατροφικές και ανάλογα με τη μορφολογία τους διακρίνονται σε 3 μορφές:
1.Ice pick ουλές (στενές και εμβυθισμένες),
2.Boxcar ουλές (πλατιές εμβυθισμένες),
3.Rolling ουλές (κυματοειδείς).
Οι ice pick ουλές μοιάζουν να έχουν δημιουργηθεί από χτύπημα μιας αιχμηρής κεφαλής εργαλείου, σαν το οξύ εμβύθισμα που προκαλεί ο παγοθραύστης στον πάγο. Οι ουλές αυτές είναι στενές και βαθιές, εκτεινόμενες βαθιά στο χόριο. Οι συγκεκριμένες ουλές παρουσιάζουν τον μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας ως προς την αντιμετώπισή τους.
Οι boxcar ουλές (πλατιές εμβυθισμένες) που μπορεί να είναι ρηχές ή βαθιές, είναι πιο στρογγυλευμένες-κυματοειδείς αλλά μπορεί να έχουν και καθετοποιημένες πλευρές. Τέλος μπορεί να είναι συνεχόμενες σαν “βαγόνια”-“boxcar”.
Οι rolling ουλές ( κυματοειδείς) προξενούν κυματοειδή όψη και υφή στην επιφάνεια του δέρματος και προκαλούνται συνήθως από ατροφία του δερματικού ιστού.
Μέθοδοί αντιμετώπισης ουλών ακμής
Οι τρεις παραπάνω μορφές ουλών ακμής μπορεί να συνυπάρχουν στο πρόσωπο ή στην πλάτη ενός ατόμου. Ανάλογα με τη μορφή τους αντιμετωπίζονται, με διαφορετική μέθοδο ή με συνδυασμό μεθόδων, οι οποίες επιλέγονται μετά την κλινική αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης εξατομικευμένα. Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται είναι τα peeling φαινόλης, η δερμοαπόξεση, χειρουργικές τεχνικές (subincision-υποσκαφή, η μικροχειρουργική αφαίρεση, η αφαίρεση ή ανύψωση με punch, η πλήρωση με χρήση εμφυτευμάτων, το lipofilling, το microneedling και τέλος τα σύγχρονα Laser τύπου Fractional (Fraxel). Ο στόχος των προααναφερόμενων μεθόδων αντιμετώπισης είναι διττός. Από τη μία πλευρά αποσκοπούν στη διάλυση των ινωδών δεσμίδων που αναγκάζουν το δέρμα να πτυχώνετα σχηματίζοντας ουλές ακμής και από την άλλη πλευρά ενεργοποιούν την παραγωγή εκείνων των πρωτεϊνών του δέρματος που συμβάλλουν στην ανάπλασή του, όπως είναι το κολλαγόνο και η ελαστίνη.
Fractional Laser (Fraxel)
Τα εξελιγμένα Fractional (κλασματικά) Laser CO2 σαρώνουν την επιδερμίδα, προκαλούν εξάχνωση και αποφλοίωση σε καθορισμένες μικροσκοπικές ζώνες της επιδερμίδας, αφήνοντας ανέπαφες τις ενδιάμεσες ζώνες. Αυτή η διαδικασία προσφέρει το πλεονέκτημα μιας πιο ενισχυμένης διαδικασίας επούλωσης του δέρματος, καθώς οι ενδιάμεσες ζώνες που αφήνονται ανέπαφες, χρησιμεύουν ως δεξαμενές ανέπαφων θυλάκων από τους οποίους ξεκινά και υποβοηθείται η επούλωση.
Ο χρόνος επούλωσης, καθώς και ο κίνδυνος επιπλοκών, ελαχιστοποιείται σε σύγκριση με τα παραδοσιακά CO2 Laser. Εφαρμόζονται σταδιακά και με χαμηλή ένταση σε επαναλαμβανόμενες συνεδρίες (3-4) με μεσοδιαστήματα 4-8 εβδομάδων, μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Εφαρμογή υποσκαφής για τη βελτίωση των ουλών ακμής
Η υποσκαφή, είναι μια ελάχιστα παρεμβατική διαδικασία που γίνεται με τη χρήση βελόνας, υπό τοπική αναισθησία, με στόχο την διάσπαση των ινών του συνδετικού ιστού που σε ορισμένες περιπτώσεις “έλκουν” την ουλή προς τα κάτω. Είναι μια ασφαλής μέθοδος που μπορεί τις περισσότερες φορές να εξασφαλίσει σημαντική μακροπρόθεσμη βελτίωση των κυματοειδών ουλών. Χρησιμοποιείται συνδυαστικά με τις υπόλοιπες μεθόδους.
Ανύψωση με punch
Εφαρμόζεται στις κυκλοτερείς βαθιές ουλές, με τη χρήση κυκλικού εργαλείου, με άκρο διαμέτρου αντίστοιχης της διαμέτρου της ουλής, το οποίο αποκόβει κυκλοτερώς την ουλή, την αποσπά και την ανορθώνει την επιφάνεια της ουλής έως το επίπεδο της παρακείμενης επιδερμίδας. Η σταθεροποίηση πραγματοποιείται με την χρήση επιφανειακής ταινίας. Στη συνέχεια, ακλουθεί η λείανση με τη χρήση LASER.
Χρήση εμφυτευμάτων
Τα εμφυτεύματα τοποθετούνται στον ιστό που βρίσκεται κάτω από την ουλή, έτσι ώστε να πληρωθεί το έλλειμμα. Συνήθως χρησιμοποιούνται απορροφήσιμα εμφυτεύματα, όπως είναι το υαλουρονικό οξύ (Restylane, Juvederm, Teosyal κτλ.), ο υδροξυαπατίτης (Radiesse), το πολυγαλακτικό οξύ (Sculptra) ή αυτόλογο λίπος (lipofilling).